Menu
Interview - "Helmonders zwemmen tussen de kruinen van de bomen"
Voor het zwembad op Campus de Braak heeft de gemeente Helmond gekozen voor een design & build aanbesteding. Het voordeel voor de gemeente hierbij is dat er zekerheid is over het budget en dat er één eindverantwoordelijke partij is voor het ontwerp, de bouw en de afbouw. En de risico’s liggen bij één aannemende partij. Met vertrouwen heeft de gemeente voor OLCO gekozen.
“Het mag gezegd worden, dat het nog best een uitdaging op financieel vlak was met de eisen die de gemeente stelde aan het ontwerp.”, zegt Mark Westra, directeur OLCO. “Met de expertise van OLCO en, in het bijzonder, architect Jeroen Roumen van Faulknerbrowns architects, is die puzzel toch goed gelegd.”
We gaan in gesprek met Mark Westra en Jeroen Roumen en leggen hen een aantal vragen voor:
Welke belangrijkste uitgangspunten vormen de basis van het ontwerp van het zwembad?
Jeroen: “Een van de belangrijke uitgangspunten die wij als bureau hanteren bij het ontwerpen voor sport is dynamiek. Dat je aan het gebouw kan aflezen dat het een dynamisch gebouw is. Dat wil je als architect tot uitdrukking brengen. Dat kan met vorm, plattegronden en materialen die we gebruiken.
Wat betreft de vorm in dit ontwerp, is het is een spiraalvorm met afgeronde hoeken. Je blijft ‘om de hoek gaan’ als je er omheen loopt. Dat maakt het een minder statisch geheel. Wat het ook nog extra bijzonder maakt, is dat de hoeken van glas zijn. Je ziet dus de mensen lopen, sporten en bewegen. Zo kom je bij een ander belangrijk uitgangspunt voor ons; contact maken met sport. Want als je daar voorbij wandelt met bijvoorbeeld de hond, maak je contact met sport. Zo kan het mensen ook inspireren om te gaan sporten. Op die manier dragen we bij aan het gezonder maken van de maatschappij.
Van vorm gaan we naar materiaal. We hebben een gevelplaat gekozen die eigenlijk licht van kleur verandert. Dat verkleurt van goudbrons naar donkerbrons. De plaat verkleurt dan mooi als het licht anders schijnt. Of je kijk anders is.
Daarbij worden er ook een soort vinnen op de gevel gemonteerd. Die vinnen hebben een linker- en rechterzijde. Als je het gebouw van links benadert, krijgt het gebouw een andere teint dan wanneer je het gebouw van de rechterkant benadert. Dus als ik aankom, verschiet het gebouw dus licht van kleur. Kortom, in vorm, materiaal en kleur hebben we die dynamiek tot uitdrukking gebracht.
Ander uitgangspunt is flexibiliteit. Als we een gebouw neerzetten, willen we dat het flexibel blijft. Dat het geen star gebouw is. Dat het ademt. En dat het kan groeien, dat het mogelijk ook andere functies kan huisvesten.
Want het gedeelte waar je om het zwembad heen loopt, ook wel ‘het perron’
genoemd, hebben we in het ontwerp volledig opgetild. Zo wordt het gebouw wat hoger dan het omliggende terrein en wordt het een echte ‘landmark’ voor de stad. Al vind ik zelf dat het wel een bepaalde bescheidenheid heeft. Door dat optillen, ontstaat onder het gebouw ruimte wat mogelijk in de toekomst gebruikt kan worden. Op de begane grond is er een ruimte voorzien waarin, binnen het ontwerpconcept, in de toekomst bijvoorbeeld nog een kinderdagverblijf of een fietsenstalling gerealiseerd kan worden. Deze functies kunnen dus, wanneer wenselijk, binnen het bestaande ontwerp toegevoegd worden. Op deze manier realiseren we een gebouw dat klaar is voor de toekomst: dat is adaptieve architectuur.
Als je binnen bent, bevind je je dus hoger dan de omgeving. Zo heb je een mooi uitzicht op de campus en zwem je als het ware tussen de kruinen van de bomen. Dat geeft een prettige sfeer om te sporten en ‘te zijn.’
Op het dak zijn voorzieningen getroffen zodat ook deze in gebruik kan worden genomen wanneer die wens ontstaat. Bijvoorbeeld als beweegtuin. Zo is verticale groei dus mogelijk, van beneden naar boven. De voetprint, oftewel de bebouwde oppervlakte, blijft gelijk.”
Wat maakt dit onderwerp bijzonder?
Jeroen: “Alhoewel het gebouw zich duidelijk manifesteert en echt een ‘landmark’ is, past het zich ook goed aan, aan de omgeving. Het is een heel vriendelijk gebouw, vind ik zelf.
Het biedt 2x een 25 meter bad, dus ideale mogelijkheden om te zwemmen. Er is ruimte voor mooie horeca met een terras erbij. Je kunt genieten van het uitzicht op de campus en naar het tennissen kijken. En ook de adaptieve architectuur zoals eerder benoemd, maakt het aanpasbaar en toekomstbestendig. Dat alles maakt het een uniek gebouw. Niet alleen voor Helmond maar ook voor de branche waar wij in werken.”
In hoeverre werden of worden gebruikers betrokken bij het ontwerpen van het zwembad?
Mark: “Wij geven bij de inschrijving op een aanbesteding altijd duidelijk aan dat we het belangrijk vinden om te weten voor wie maken we het. Daarom is het goed betrekken van organisaties en verenigingen enorm belangrijk. En daarbij houden we ook oog voor de ongeorganiseerde zwemmer (niet verbonden zijnde aan een vereniging). Het Voorlopig ontwerp is natuurlijk onlangs gepresenteerd en nu gaan we met betrokken verenigingen en gebruikers in op de inhoudelijke planonderdelen. Elke fase heeft dus een plek in het ontwerpproces. Input nemen we mee en we bekijken de mogelijkheden. Die input bespreken we in ons tweewekelijkse overleg met de gemeente zodat zij een besluit kunnen nemen hoe input moet worden verwerkt, het levert soms ook informatie op die voor exploitatie van het zwembad relevant kan zijn.”
Gemeente Helmond heeft duurzaamheid hoog in het vaandel. In hoeverre is dit zwembad duurzaam?
Mark: “Bij de uitvraag van de gemeente zijn functionaliteit en het ontwerp als belangrijke punten voor de beoordeling gedefinieerd. De derde pijler is duurzaamheid. Met als onderdeel daarvan energie. Dat is een thema dat uiteraard speelt. Dat maakt dat op energetisch vlak slim bouwen gewenst is. En dit geldt ook voor duurzaam beheer. In de prestatie-indicator van ‘GPR’ (gebruikelijke indicator voor maatschappelijk vastgoed) hebben we getoetst hoe duurzaam het plan is. Daar hebben we een mooie 9,0 op gescoord.
Die waarde zegt onder meer iets over energie, gebruik, materiaalgebruik, toekomstwaarde, gebruikerskwaliteit. Daar is veel aandacht aan besteed
Jeroen vult aan: “Er is onder andere ook gekozen voor een groen dak en ook het talud rondom het zwembad, wordt groen. En gebruiken we de ‘cradle-to-cradle’ materialen en ‘biobased’ verf. Gevelpanelen en kozijnen zijn demontabel en op termijn dus weer bruikbaar.
Mark: “Het maximale proberen te bereiken in de uitvoering van onze projecten op het vlak van duurzaamheid en circulariteit, is altijd onderdeel van onze bedrijfsfilosofie.”
Achtergrond
De gemeente Helmond wil een nieuw zwembad bouwen ter vervanging van het huidige zwembad aan de Keizerin Marialaan in Helmond. Het nieuwe zwembad wordt gerealiseerd op Campus De Braak. OLCO heeft een team samengesteld bestaande uit onder meer Jeroen Roumen, architect bij Faulknerbrowns Architects, installateurs en andere benodigde partijen.
Faulknerbrowns Architects is specialist in het ontwerpen van sportgebouwen. Zo ontwierpen ze al eerder zwembaden, een wildwater circuit voor de olympische spelen en een aantal velodromes. Faulknerbrowns Architects en OLCO werkten al eerder samen in projecten.